تأثیر آموزش تفکر انتقادی مبتنی بر پذیرش افکار بر باورهای خودکارآمدی و نظام دانایی  نوجوانان

نویسندگان

    سید وحید نوربخش گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
    سوسن علیزاده فرد * گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران s.alizadeh@pnu.ac.ir
    عبدالوحید داودی گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

کلمات کلیدی:

تفکر انتقادی, خودکارآمدی, نظام دانایی, نوجوانان

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش تفکر انتقادی مبتنی بر پذیرش افکار بر باورهای خودکارآمدی و نظام دانایی نوجوانان بود.
مواد و روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون–پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 1403–1402 بود. 30 دانش‌آموز با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش در 9 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت آموزش تفکر انتقادی بر اساس پروتکل پاول و الدر قرار گرفتند، در حالی که گروه گواه آموزش معمول خود را دریافت کرد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه خودکارآمدی عمومی و پرسشنامه نظام دانایی بود. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین دو گروه در نمرات پس‌آزمون متغیرهای خودکارآمدی و نظام دانایی تفاوت معناداری وجود داشت (p<0.001). آموزش تفکر انتقادی به طور معناداری موجب افزایش باورهای خودکارآمدی و ارتقاء نظام دانایی در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه شد. همچنین، کاهش انحراف معیار در گروه آزمایش حاکی از همگنی بیشتر نمرات پس از مداخله بود.
نتیجه‌گیری: آموزش تفکر انتقادی مبتنی بر پذیرش افکار می‌تواند به عنوان راهکاری مؤثر در بهبود خودکارآمدی و نظام دانایی در نوجوانان به کار گرفته شود و نقش کلیدی در رشد شناختی و تصمیم‌گیری آگاهانه ایفا کند.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Ahmadi, F., Ashayerih, H., & Namvar, H. (2023). Developing a conceptual framework for critical thinking disposition in graduate students: A qualitative study from the point of view of experts. Journal of Adolescent and Youth Psychological Studies (JAYPS), 3(3), 68-83. https://doi.org/10.61838/kman.jayps.3.3.6

Asdolahzadeh, P., Sadeghi, J., & Abbasi Asfajir, A. A. (2021). Modeling the Structural Equations of Mode Metacognition with a Tendency to Cyberspace Mediated by Self-efficacy in Gifted Students [Research Article]. Iranian Journal of Educational Sociology, 4(2), 14-23. https://doi.org/10.52547/ijes.4.2.14

Cansoy, R., & Türkoğlu, M. E. (2017). Examining the Relationship Between Pre-Service Teachers’ Critical Thinking Disposition, Problem Solving Skills and Teacher Self-Efficacy. International Education Studies, 10(6), 23. https://doi.org/10.5539/ies.v10n6p23

Dutta, R., Mantri, A., Singh, G., & Singh, N. P. (2023). Measuring the Impact of Augmented Reality in Flipped Learning Mode on Critical Thinking, Learning Motivation, and Knowledge of Engineering Students. Journal of Science Education and Technology, 32(6), 912-930. https://doi.org/10.1007/s10956-023-10051-2

Elhamifar, A., Mehdinezhad, v., & Farnam, A. (2019). The Effect of Critical Thinking on Metacognitive Knowledge and Epistemological Beliefs of High School Students [Research Article]. Iranian Journal of Educational Sociology, 2(3), 47-55. https://doi.org/10.29252/ijes.2.3.47

Everett, B. (2024). Self-Efficacy Towards Teaching, Critical Thinking Dispositions, and Supervision of Teaching Among CES Doctoral Students. In: Doctoral dissertation, Duquesne University.

Ghaani, M., & Roslin, V. P. (2021). A Study on the Knowledge, Attitude, and Practice of Critical Thinking Skills Among EFL Teachers in Iran. Kurmanj the Journal of Culture Humanities and Social Science. https://doi.org/10.47176/kurmanj.3.2.14

Ghadimi, B., Banimahd, B., & Nikoomaram, H. (2022). Individual moods, critical thinking and fraud risk assessment in auditing. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 11(41), 315-323. https://www.jmaak.ir/article_19168_e82b5e0e14f8fe11961023d167d860f6.pdf

Ghanbari Hashemabadi, B. A., Garavand, H., Mohammadzadeh Ghasr, A., & Hosseini, S. A. A. (2013). A survey on relation between tendency to critical thinking and self-directed in nursing and midwifery students and its role on their academic achievement [Research]. Journal of Medical Education and Development, 7(4), 15-27. http://jmed.ssu.ac.ir/article-1-97-en.html

Gholamrezai, S., Yousefvand, L., & Radmehr, P. (2017). The predictive role of Self-Efficacy and Meta-Cognitive on students tendency to Critical Thinking. gums-rme, 9(1), 45-37. https://doi.org/10.18869/acadpub.rme.9.1.45

Golmohammadnejad Bahrami, G., & Asgharzadeh, V. (2020). The Effectiveness of Critical Thinking Training on Academic Self-Efficacy and Learning Styles of Female High School Students. Journal of New Educational Thoughts(3). https://jontoe.alzahra.ac.ir/article_4978.html

Hoseinkhani, K., Ghasemi, M., & Hejazi, M. (2022). The effectiveness of educational package based on cognitive components of critical thinking, problem-solving,and metacognition on students' self-efficacy and academic vitality. icss, 23(4), 48-60. https://doi.org/10.30514/icss.23.4.48

Jafari Panji, Z., Rahnamanian, M., & Zare, H. (2018). The effectiveness of critical thinking training based on Paul Elder's model on cognitive distortions and self-efficacy of adolescents. https://jcp.khu.ac.ir/browse.php?a_id=2974&sid=1&slc_lang=en

Kamali Zarch, M., & Aryan, J. (2020). Determining the Effectiveness of Social Problem-Solving and Critical Thinking Training on Students' Academic Self-Efficacy. Journal of Applied Studies in Social Sciences and Sociology(12). https://en.civilica.com/doc/1492084/

Kozikoglu, I. (2019). Investigating Critical Thinking in Prospective Teachers: Metacognitive Skills, Problem Solving Skills and Academic Self-Efficacy. Journal of Social Studies Education Research, 10(2), 111-130. https://www.learntechlib.org/p/216567/

Zarei, R., & Valizadeh, N. (2020). The effect of information literacy, self-direction in learning, critical thinking and academic self-efficacy on the academic performance of agricultural students. Research in Agricultural Education Management(52), 118-137. https://scholar.google.com/scholar_url?url=https://itvhe.areeo.ac.ir/article_122665.html%3Flang%3Den&hl=en&sa=T&oi=gsb&ct=res&cd=0&d=5188041440942421577&ei=qUCyZ7OtJ6q0ieoPv5agmAs&scisig=AFWwaebmgCFGK6ygOYCpd6G3xdaB

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۴/۰۱/۱۴

ارسال

۱۴۰۴/۰۱/۰۵

بازنگری

۱۴۰۴/۰۳/۰۴

پذیرش

۱۴۰۴/۰۳/۱۷

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

نوربخش س. و. .، علیزاده فرد س.، و داودی . ع. . (1404). تأثیر آموزش تفکر انتقادی مبتنی بر پذیرش افکار بر باورهای خودکارآمدی و نظام دانایی  نوجوانان. فصلنامه روانشناسی تجربی و شناختی، 2(1)، 180-192. https://quarterlyecp.com/index.php/ecp/article/view/173

مقالات مشابه

1-10 از 22

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.