تدوین برنامه جامع فرزند پروری با رویکرد عقلانی
کلمات کلیدی:
فرزند پروری, ، برنامه جامع فرزند پروری, رویکرد عقلانیچکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، تدوین برنامه جامع فرزند پروری با رویکرد عقلانی بود.
مواد و روش: روش تحقیق کیفی بوده و مشارکت کنندگان در بخش طراحی مدل، خبرگان دانشگاهی (اعضاء هیئت علمی رشته روانشناسی عمومی، تربیتی، بالینی و فلسفه تعلیم و تربیت در مراکز آموزش عالی)، خبرگان سازمانی (مدیران و مشاوران ارشد مراکز و کلینیکهای مشاوره خانواده) و کارشناسان مبحث سبک فرزندپروری و در بخش اعتباریابی، اساتید رشتههای مرتبط با موضوع و مشاوران ارشد مراکز و کلینیکهای مشاوره خانواده در سطح کشور بود. در بخش کیفی با روش نمونهگیری گلوله برفی تعداد 18 خبره و در بخش اعتباریابی با روش نمونهگیری هدفمند، 16 خبره انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات، در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش اعتباریابی، چک لیست خبره سنجی بوده و برای تحلیل دادهها، در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون با کدگذاری اولیه، محوری و ثانویه در نرم افزار Atlasو در بخش اعتباریابی از روش دلفی در طی سه مرحله و در نرم افزار SPSSاستفاده گردید. برای تعیین روایی و پایایی در بخش کیفی، از بررسیهای لازم شامل مقبولیت (بازنگری خبرگان) و قابلیت تائید (بازبینی خبرگان)، استفاده شده و در مرحله اعتباریابی، محتوای چک لیست خبره سنجی از نظر قابل فهم بودن و گویا بودن مورد تائید چند تن از خبرگان دانشگاهی و سازمانی قرار گرفته و پایایی آن با روش آزمون مجدد، 88/0 محاسبه و تأیید گردید.
یافتهها: طبق نتایج بخش کیفی، مدل نهایی دارای 6 تم اصلی بشرح: 1. آموزش و آگاهی والدین، 2. توسعه مهارتهای ارتباطی، 3. تقویت تفکر انتقادی و حل مسئله، 4. حمایت عاطفی و ایجاد امنیت روانی، 5. تعیین مرزها و قوانین منطقی و 6. تشویق به خودمختاری و استقلال، 24 تم فرعی و 112 معیار بودهاست. نتایج بخش اعتباریابی، حاکی از تائید تمهای اصلی و فرعی شناسایی شده در بخش کیفی بود.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد که فرزندپروری عقلانی با تأکید بر آگاهی والدین، مهارتهای ارتباطی، تفکر انتقادی، حمایت عاطفی، قوانین منطقی و استقلال، به بهبود رشد شناختی، هیجانی و اجتماعی کودکان کمک میکند.