پیش بینی مصرف سیگار بر اساس سبک‌های هویتی در نوجوانان 13 تا 19 سال شهر تهران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پیش‌بین سبک‌های هویتی در نگرش نسبت به مصرف سیگار در میان نوجوانان ۱۳ تا ۱۹ ساله شهر تهران بود.

روش‌ها و مواد: این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی با هدف کاربردی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم منطقه ۱۹ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۲–۱۴۰۳ بود. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای تک‌مرحله‌ای انجام شد و ۳۸۰ نفر از دانش‌آموزان بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از دو پرسشنامه «سبک هویت برزونسکی» و «نگرش نسبت به مصرف سیگار» استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-26 تحلیل شد و آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به کار گرفته شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد بین سبک‌های هویتی اطلاعاتی، هنجاری و تعهد با نگرش نسبت به مصرف سیگار رابطه منفی و معنادار وجود دارد، در حالی که بین سبک سردرگم/اجتنابی و نگرش نسبت به سیگار رابطه مثبت و معناداری دیده شد. تحلیل رگرسیون نشان داد سبک‌های هویتی به‌طور معناداری ۱۲/۱ درصد از واریانس نگرش به مصرف سیگار را تبیین می‌کنند (R²=0.121, p<0.001). ضریب تأثیر استاندارد شده برای سبک اطلاعاتی (β=-0.203)، هنجاری (β=-0.114)، سردرگم/اجتنابی (β=0.112) و تعهد (β=-0.164) معنادار بود.

نتیجه‌گیری: سبک‌های هویتی نقش مهمی در نگرش نوجوانان نسبت به مصرف سیگار ایفا می‌کنند و می‌توانند به‌عنوان عوامل محافظتی یا زمینه‌ساز در رفتارهای سلامت‌محور نوجوانان عمل کنند. یافته‌ها می‌توانند به طراحی مداخلات آموزشی و مشاوره‌ای برای پیشگیری از مصرف سیگار در دوره نوجوانی کمک کنند.